Thế nào là bạo hành bằng lời nói?
Bạo hành bằng lời nói hay còn được gọi là hình thức bạo lực ngôn ngữ với tên tiếng Anh là Verbal Abuse. Đây được xem là một dạng bạo hành tinh thần sử dụng lời nói, ngôn ngữ cực đoan, xúc phạm hoặc sự im lặng để đả kích, tấn công, tra tấn đối phương. Tình trạng này thường xuất hiện trong các mối quan hệ bạn bè, tình cảm, nhân thân. Hoặc cũng có trường hợp diễn ra giữa họ hàng gần xa, đồng nghiệp hoặc thậm chí là những đối tượng không quen biết.
Bạo hành bằng lời nói được thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau. Có thể là sự huyên hoang một cách thái quá cho đến những hành vi nhằm mục đích gây hấn thụ động. Thông thường, tình trạng bạo hành này sẽ được biểu hiện qua các dạng phổ biến như cố ý tiết lộ thông tin cá nhân, suy nghĩ của người khác, cố ý đổ lỗi cho đối phương về những việc ngoài ý muốn, phản bác lại những ý kiến, trải nghiệm của đối phương hoặc sử dụng những lời lẽ tồi tệ, miệt thị để phán xét, chỉ trích, hạ nhục người khác,…
Bạo lực ngôn ngữ chính là một nhánh nhỏ của tình trạng bạo hành tâm lý cảm xúc. Trái ngược với những hành vi sử dụng lời nói thô bạo, xúc phạm thì người bạo hành còn có thể tác động tâm lý đến đối phương bằng hình thức “không lời”. Tức là họ sử dụng những hành vi thụ động như nhìn chằm chằm tới người khác, nói xấu sau lưng người khác, liếc mắt, gièm pha đối phương, tỏ thái độ thờ ơ, sử dụng quyền lực để bắt nạt, đai nghiến người khác theo ý muốn của mình.
Lời nói chính là “vũ khí độc hại” có thể làm tổn thương tâm lý người khác
Hình thức bạo hành bằng lời nói tuy không để lại những hậu quả trước mắt như tình trạng bạo hành thể xác. Tuy nhiên, những ảnh hưởng của nó về mặt tâm lý, cảm xúc là vô cùng nặng nề. Nạn nhân của bạo lực lời nói phải đối mặt với rất nhiều sự biến đổi về mặt cảm xúc, họ trở nên lo lắng, sợ hãi, buồn bã, chán nản, tuyệt vọng, bất an, mất niềm tin,….Thậm chí có một số trường hợp trở nên tách biệt, sống khép kín và có nguy cơ mắc phải các chứng rối loạn nghiêm trọng hơn như trầm cảm, rối loạn lo âu,….
Tuy vậy nhưng hiện nay, nạn bạo lực ngôn ngữ vẫn chưa thực sự nhận được nhiều sự quan tâm và chú ý của mọi người. Những người bên ngoài hầu như không thể thấu hiểu được những tổn thương tâm lý bên trong của nạn nhân. Nhiều người còn cho rằng họ đã quá nhạy cảm, yếu đuối hoặc cố tình làm trầm trọng hóa vấn đề. Thậm chí có một số trường hợp bản thân nạn nhân cũng không biết rõ mình đang bị ngược đãi.
Các hành vi bạo hành bằng lời nói
So với tình trạng bạo hành thể xác thì hình thức bạo hành bằng lời nói sẽ khó nhận biết hơn. Một số hành vi bạo hành bằng lời nói thường được sử dụng như:
- Đặt biệt danh xấu cho người khác: Đối tượng bạo hành sẽ chú ý đến những đặc điểm xấu của người khác để cố tình đặt một biệt danh nào đó cho họ. Nếu biệt danh này khiến cho bạn cảm thấy tự ti với chính mình và mọi người xung quanh thì có thể bạn đang bị bạo hành lời nói.
- Luôn tìm mọi cách để khiến người khác cảm thấy ngượng ngùng: Những người bạo hành lời nói thường có xu hướng sử dụng những ngôn ngữ mỉa mai, châm biếm, chế nhạo về cách ăn mặc, vóc dáng, ngoại hình, sở thích của người khác nhằm mục đích hạ thấp và làm cho người đó cảm thấy xấu hổ. Hành động này có thể xảy ra ở những nơi riêng tư hoặc kể cả những chỗ đông người.
- Trêu ghẹo: Thông thường những đối tượng này sẽ có sở thích trêu đùa, chọc phá người khác bằng những câu nói mà họ cho rằng vui nhộn, hài hước. Tuy nhiên, nếu những từ ngữ mà họ sử dụng không thể khiến cho đối phương cảm thấy vui vẻ, thoải mái thì đó có thể gọi là bạo lực lời nói.
- Luôn chỉ trích: Cho dù là ở chỗ riêng tư hay là nơi công sở, đông người thì những lời nói chỉ trích không mang tính xây dựng cũng có thể khiến cho người khác cảm thấy bị xúc phạm và tổn thương. Đây cũng được xem là một trong các hành vi bạo hành lời nói mà nhiều người hay gặp phải.
- Thường xuyên lớn tiếng: Việc la hét, nói chuyện lớn tiếng hoặc sử dụng những từ ngữ, lời nói không lịch sự, thô lỗ để trò chuyện cùng người khác cũng là một hành vi bạo lực bằng lời nói.
- Đe dọa: Hình thức đe dọa dù chỉ bằng lời nói, ngôn ngữ cũng có thể được xem là hành vi bạo hành nghiêm trọng. Những lời nói mang tính chất đe dọa, khủng bố, tra tấn sẽ làm người khác cảm thấy lo lắng, sợ hãi, dễ dàng bị kiểm soát và thao túng.
- Buộc tội, đổ lỗi: Đây cũng được xem là một trong các hành vi bạo hành bằng lời nói khiến cho nhiều người cảm thấy bị tổn thương và hạ thấp danh dự. Người bạo hành thường sử dụng những lời nói nhằm mục đích buộc tội một ai đó với những tình huống vô lý hoặc ngoài ý muốn.
Việc đặt biệt danh nhầm mục đích hạ nhục người khác cũng là hành vi bạo hành lời nói
Nhìn chung, bạo hành bằng lời nói được thể hiện với nhiều hình thức và hành vi khác nhau. Trên đây chỉ là một số biểu hiện thường xuyên gặp phải, đôi lúc bạn có thể bắt gặp bằng nhiều cách khác. Tuy nhiên, đặc điểm chung của các dạng bạo hành này đó là đều gây nên những sự tổn thương, khiến cho đối tượng bị bạo hành cảm thấy buồn bã, đau khổ, chán nản, tuyệt vọng, mất dần sự tự tin vào bản thân.
Bạo lực ngôn ngữ ảnh hưởng đến tâm lý như thế nào?
Như đã chia sẻ ở trên, bạo hành lời nói không để lại các hậu quả về mặt thể xác, không gây ra những tổn thương trên cơ thể của nạn nhân. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng của hình thức bạo hành này lại vô cùng nghiêm trọng đối với tâm lý của con người, nó làm cho chất lượng cuộc sống của nạn nhân bị giảm đi đáng kể.
Biểu hiện của bạo hành bằng lời nói không dễ nhận biết như bạo hành thể xác. Các tổn thương mà nó để lại cũng tương tự thế. Thực chất chỉ có bản thân nạn nhân mới là người hiểu rõ được những nỗi đau bên trong và các cảm xúc tiêu cực đang giằng xé họ. Đa phần những người xung quanh không thể thấu hiểu và đôi khi còn cho đó là sự nhạy cảm thái quá của nạn nhân.
Trẻ em từng bị bạo hành lời nói sẽ có nguy cơ trầm cảm cao sau khi trường thành
Nhưng trong thực tế, những đối tượng thường xuyên bị bạo hành bằng lời nói sẽ bị tác động rất nhiều về mặt cảm xúc. Họ sẽ trở nên buồn bã, lo âu, chán nản, tuyệt vọng và không còn sự tự tin vào bản thân, mất lòng tự trọng. Điều này khiến cho nhiều người không còn đủ dũng khí để thể hiện bản thân, họ dần đánh mất những cơ hội quý báu trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, những hậu quả mà bạo lực bằng lời nói để lại sẽ kéo dài rất lâu. Thậm chí nếu không được phát hiện và ứng phó kịp thời sẽ khiến nạn nhân gia tăng nguy cơ đối mặt với trầm cảm, rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Trong một số nghiên cứu khoa học đã nhận thấy rằng, những đứa trẻ từng bị bạo hành bằng lời nói ở trường học hoặc ở nhà sẽ có nguy cơ bị rối loạn trầm cảm và lo âu cao hơn sau khi trưởng thành.
Thậm chí, lâu dài nạn nhân còn có thể tin vào những lời nói bạo hành tiêu cực đó và nghĩ rằng những điều đó đúng với bản thân. Họ có thể cho rằng mình vô dụng, không có khả năng làm bất cứ điều gì, không đáng được tôn trọng,…Tâm lý này sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hầu hết các yếu tố trong cuộc sống của nạn nhân. Có thể nói họ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc học tập, công việc, các mối quan hệ hoặc không thể nào đạt được thành công.
Cách ứng phó với tình trạng bạo hành bằng lời nói
Việc nhận ra bản thân đang là nạn nhân của hình thức bạo hành bằng lời nói vẫn chưa thể giúp bạn tránh khỏi được những ảnh hưởng tâm lý mà nó gây ra. Bạn cần phải có biện pháp ứng phó tốt với những câu nói xúc phạm, chỉ trích để bảo vệ tốt cho bản thân.
Bạn cần thể hiện thái độ phản kháng nghiêm túc khi người khác dùng lời nói xúc phạm
1. Thể hiện thái độ và đề nghị đối phương ngừng những lời nói tổn thương
Đôi lúc sự chịu đựng và im lặng của bạn chính là cơ hội để người khác tấn công và liên tục sử dụng những lời nói xúc phạm đến danh dự và nhân phẩm. Do đó, để chấm dứt tình trạng này bạn cần phải tỏ thái độ không hài lòng và nghiêm túc khi đối phương có những lời nói ác ý, bêu xấu hoặc chỉ trích không mang tính xây dựng.
Việc tỏ thái một cách bình tĩnh và dứt khoát sẽ khiến cho đối phương hiểu rằng bạn đang không chấp nhận hành vi bạo hành của họ và bạn sẽ sẵn sàng phản kháng nếu người đó tiếp tục có những lời nói xúc phạm. Nếu đối phương không quan tâm đến thái độ cảnh báo của bạn thì bạn hãy lặp lại lời nói và rời đi để tránh xung đột.
Thông thường, những người có xu hướng sử dụng lời nói để bạo hành người xung quanh sẽ không quan tâm đến cảm nhận của người khác. Do đó, có đôi lúc những lời nói và thái độ của bạn sẽ bị họ phớt lờ và tiếp tục gây tổn thương đến bạn. Lúc này thay vì cố gắng tranh cãi thì bạn hãy chọn cách tránh khỏi đó và áp dụng thêm nhiều biện pháp khác.
2. Hạn chế gặp gỡ hoặc tránh xa khỏi mối quan hệ “độc hại”
Việc cứ tiếp tục giao tiếp và giữ mối quan hệ với người bạo hành chỉ khiến cho bạn càng cảm thấy mệt mỏi và bế tắc. Do đó, bạn nên tìm cách tránh xa khỏi những đối tượng này hoặc nếu có thể hãy cắt đứt mối quan hệ “độc hại”.
Cũng bởi những người này sẽ không thể thấu hiểu, họ không biết cách lắng nghe và có tính ích kỷ cao. Nếu bạn cứ cố gắng thân thiết hoặc sống lâu dài với họ sẽ khiến cho tâm lý của bạn càng trở nên tiêu cực, vô vọng.
Đối với những mối quan hệ thân thiết, đặc biệt là cuộc sống vợ chồng thì việc chấm dứt một mối quan hệ có thể gặp nhiều khó khăn. Bởi lý đối phương sẽ không thể chấp nhận được lời đề nghị của bạn và tìm mọi cách để níu giữ bạn ở lại. Tuy nhiên, bạn cần phải mạnh mẽ và cố gắng thu thập bằng chứng bạo hành bằng lời nói của họ để có thể mau chóng thoát ra được mối quan hệ nguy hiểm này.
3. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ mọi người xung quanh
Nạn nhân của hình thức bạo lực ngôn ngữ phải gánh chịu nhiều sự tổn thương về mặt tinh thần và cảm xúc. Thay vì cứ cố gắng chịu đựng và dồn nén nó vào bên trong thì bạn hãy thử chia sẻ và bày tỏ với những người xung quanh mình. Khi có thể nói ra được những khó khăn, đau khổ của bản thân sẽ giúp cho tâm trí được thoải mái, nhẹ nhàng hơn.
Ngoài ra, những người bên cạnh cũng sẽ thấu hiểu và đồng cảm hơn với những cảm xúc hiện tại của bạn, giúp bạn có thêm nhiều động lực để vượt qua được khó khăn, khủng hoảng. Tuy nhiên, bạn cần phải tìm đối tượng phù hợp, tốt nhất chỉ nên chia sẻ với những người sự thân thiết và đáng tin tưởng.
Cũng bởi đôi lúc những người bên ngoài sẽ không thể hiểu được vấn đề mà bạn đang gặp phải. Thậm chí họ còn cho rằng do bạn quá đa nghi, nhạy cảm và bản thân bạn đang cố gắng trầm trọng hóa mọi sự việc.
4. Học cách phớt lờ với những điều tiêu cực
Thông thường những mối quan hệ xung quanh, những người thân thiết của bạn chính là những đối tượng bạo hành tâm lý vô cùng nguy hiểm. Tuy nhiên, đối với những mối quan hệ này có thể bạn không cắt đứt hoàn toàn được. Do đó, hãy học cách phớt lờ và đừng để tâm quá nhiều đến những điều tiêu cực.
Tốt nhất bạn hãy nên tìm cách tránh xa việc gặp gỡ, trò chuyện với những đối tượng này. Đồng thời hãy ngừng quan tâm đến những điều mà họ nói, hãy bỏ ngoài tai những câu nói chỉ trích, chê bai, chì chiết tiêu cực. Nếu những lời nói của họ không mang tính chất xây dựng thì bạn hãy lờ đi và đừng cố gắng suy nghĩ vì những việc đó
Bạn nên hiểu rằng cuộc sống sẽ không thể nào tuân theo những gì mà bạn mong muốn. Do đó, hãy tập làm quen với những điều tiêu cực, hãy tạo cho mình một tinh thần vững vàng và mạnh mẽ để chống chọi lại những điều xấu xa bên ngoài. Nếu đôi lúc cảm thấy buồn chán và mệt mỏi vì những lời nói ác ý thì bạn hãy tự cho bản thân một chút thời gian thư giãn để tâm trạng nhanh chóng trở lại trạng thái ổn định.
5. Tìm gặp chuyên gia tâm lý
Nếu bản thân không thể tự vượt qua được những tổn thương tâm lý mà tình trạng bạo hành bằng lời nói gây ra thì bạn hãy cân nhắc đến việc tìm gặp các chuyên gia tâm lý. Thông qua các buổi trò chuyện, chuyên gia tâm lý sẽ giúp cho bạn tháo gỡ được những khúc mắc trong lòng, dần giải tỏa tâm trạng và trở nên tích cực hơn.
Đồng thời, chuyên gia tâm lý còn hướng dẫn cho bạn cách kiểm soát cảm xúc, bổ sung và nâng cao các kỹ năng cần thiết để ứng phó tốt với tình trạng bạo hành bằng lời nói. Để mang lại kết quả tốt nhất, bản thân nạn nhân cũng cần phải thoải mái chia sẻ và tin tưởng vào chuyên gia tâm lý. Đồng thời cần phải theo đúng liệu trình trị liệu của chuyên gia để có thể khắc phục tốt các tổn thương tâm lý mà bạo hành lời nói để lại.
Bạo hành bằng lời nói tuy không để lại những tổn thương về mặt thể xác nhưng những ảnh hưởng tâm lý của nó rất khó chữa lành. Vì thế, bạn cần phải biết cách tự bảo vệ mình tránh khỏi những lời nói tiêu cực, ác ý. Đặc biệt, bản thân cũng cần phải cẩn trọng trong từng câu nói để không vô tình gây tổn thương cho người xung quanh.